Twee totaal verschillende beelden, eigenlijk twee totaal verschillende werelden die zeker één ding gemeen hebben: arbeidsmarkt. De vraag naar werknemers neemt toe, maar het percentage werklozen (ruim 5 %) is nog te hoog. Ook de werkloosheid in onze omgeving, goed voor zo’n 60.000 arbeidsplaatsen, is nog steeds te hoog. Recent zijn aan de westkant van onze regio ontslagen gevallen bij IHC (scheepsbouw) en Nedstaal (sluiting van een belangrijke toeleverancier van staal producten). Honderden mensen en gezinnen zijn dan van slag. Het sluiten van de V&D vestiging in Gorinchem heeft ook tot dezelfde situatie van werkloosheid geleid. En dan ben je achter in de 50 en… je haalt een diploma! “Yes”, denk ik dan, een leven lang leren is in de praktijk te brengen! ‘Een levenlang leren’ is in onze regio de leus waarbij mensen voor vragen over om- en bijscholing terecht kunnen bij het leerwerkloket: zie www.regioav.lerenenwerken.nl 

Mensen die de cijfers verder volgen vertellen dat de werkloosheidcijfers één ding zijn. Een ander ding is de duur van de werkloosheid en de mismatch tussen vraag en aanbod. Kijken we naar die cijfers dan is het aantal vacatures ‘technisch personeel’ in onze regio ruimschoots de helft van het totaal aantal vacatures (schommelt rond de 800). Circa 2600 mensen met een ww-uitkering en 2000 mensen in de bijstand staan daar tegenover. Nog méér micro: van de mensen in de ww is een derde afkomstig uit de zakelijke dienstverlening, terwijl daar nauwelijks vacatures in  zijn. Vandaar dat men spreekt van een mismatch. Het verklaart ook dat sommigen na de ww ook in de bijstand komen. Laatste signalen wijzen erop dat de toestroom van bijstandsgerechtigden vrijwel niet meer komt uit het voorstadium, de ww. Wat verder opvalt is het grote aantal ww-ers in onze regio dat geen opleiding heeft afgerond (‘geen startkwalificatie’): ruim 1000. De andere kant van de medaille vormen de werkgevers. Van hen zegt 25% dat ze in toenemende mate moeite te heeft met het vinden van personeel.   

Onlangs werden resultaten van dieper gaand onderzoek naar deze ontwikkelingen bekend. Daar wordt geconcludeerd dat meer en meer sprake is van een tweedeling in de maatschappij. De AOW-leeftijd gaat omhoog. Mensen met weinig opleiding raken eerder werkloos, en hebben ook 50% minder  kans om weer aan het werk te komen, met tot gevolg langdurige werkloosheid.  De AOW leeftijd flexibel maken is mogelijk een deel van de oplossing. Ook het instellen van een vast basisinkomen kan helpen de tweedeling te verkleinen. Aan de landelijke politiek om maatregelen te verzinnen. Tweedeling is een lelijk woord maar slaat ook op de Participatiewet. En dan met name op degenen met ‘een afstand tot de arbeidsmarkt’. Mensen die –technisch gesproken- een beperkte loonwaarde hebben. Komen zij aan een baan die past bij hun mogelijkheden? De Participatiewet vraagt aan het bedrijfsleven en (semi-)overheid om deze mensen in dienst te nemen, zo is vastgelegd in de landelijk gemaakte baanafspraken. De doelstellingen worden door overheden met moeite gehaald, ook in onze regio. Voor de overheid is er dus nog ‘werk aan de winkel’. Een geslaagd voorbeeld? Het treinstation van Gorkum, waar sinds eind 2015 iemand is aangesteld die o.a. toeziet op de stalling van fietsen en daarmee een zeer geordend beeld realiseert in de stationsomgeving. Een ander voorbeeld is drukkerij Mooi! dat met 14 van de 20 werknemers naar verhouding hoog scoort in de aangestelde mensen die vallen onder  de ‘baanafspraken’. Totaal zijn in onze regio ruim 400 mensen aan een dergelijke baan geholpen. Een compliment vooral voor het bedrijfsleven en ‘ons’ leerwerkbedrijf Avres die daarin een belangrijke taak heeft.    

Terug naar de dame die niveau 1 heeft gehaald. Zij vormt voor mij het voorbeeld van volhouden: bezig blijven met je loopbaan en - zo weet ik bij navraag-  ook een actieve rol van haar werkgever die mensen aanspreekt op wensen voor om- en bijscholing. Scholing wordt steeds belangrijker en heeft in onze regio in de installatiebranche een lichtend voorbeeld. De mensen met ontslag zoals in de 2^e alinea aangeduid, zijn inmiddels op de hoogte van omscholingsmogelijkheden, bijv. in de installatiebranche. Ook het onderwijs vervult daarin een belangrijke rol. CS t’Gilde leidt veel jonge mensen op die direct in de techniek aan het werk gaan. Ondersteund door een groep van bedrijven die rechtstreeks deze opleiding van advies en stagemogelijkheden voorzien. Een bedrijf als Attema in Gorinchem vervult daar als lid van de branche van installatiebedrijven een zeer goede rol in. Een ander mooi voorbeeld vormt het Da Vinci college (MBO) dat waarschijnlijk met directe ondersteuning van het bedrijfsleven in september een deeltijd HBO-ICT-opleiding wil starten.  

Dit alles leert mij dat onze arbeidsmarkt dynamisch is en veel mogelijkheden kent: het is een kwestie van talenten zien en benutten!