column Simon van der Meer: Duel om de waarheid
Heeft u de verkiezingsdebatten gezien? De Volkskrant typeerde de strijd tussen Rutte en Samsom als 'een duel om de waarheid'. Waarheid in de meest letterlijke zin: niet jokken in het debat.
De 'fact-checkers' zitten je voortdurend op de hielen. En terecht. Het is bemoedigend dat debaters, interviewers en TV-kijkers gevoelig blijken te zijn voor een belangrijke waarde: de waarheid spreken.
Het lijkt wel of politici het zich de afgelopen jaren hebben kunnen permitteren om soms een loopje te nemen met de waarheid. Misschien is het wel een verschijnsel dat zo oud is als de politiek zelf. Balkenende zei ooit tegen Bos: 'U draait en u bent niet eerlijk'. Ik weet eigenlijk nog steeds niet of die bewuste uitspraak wel klopte. Wel weet ik dat zijn spindoctor het Balkenende van tevoren had ingefluisterd om het ten overstaan van heel luisterend Nederland maar eens luid en duidelijk te zeggen: u liegt. Ik zag Rutte afgelopen week ook een beetje bleek weg trekken toen Samsom hem een dergelijk verwijt maakte. Ik geef geen oordeel over de vraag wie van hen de waarheid sprak. Maar het maakt blijkbaar indruk als je wilt staan voor de waarheid.
Voor veel mensen is het beeld van de politiek negatief: het is een 'spel' van hele en halve waarheden en dubbele agenda's. Afgelopen zaterdag nam ik de proef op de som. Ik stond op de Varkensmarkt in Amersfoort om te folderen voor de ChristenUnie, samen met een groot aantal andere vrijwilligers. Wat bleek? Veel mensen hebben over het algemeen helemaal geen zin in een foldertje of een gesprekje over politiek. Trouwens: als ik aan het winkelen ben heb ik daar eigenlijk ook geen zin in. Maar die mensen die ik sprak, uitten zich meestal op een negatieve manier. ‘Politiek is niks, politici zijn Haagse zakkenvullers en ze doen maar wat!' Ik vond die reacties overigens niet zo verrassend. Wie een beetje televisie kijkt of een krant leest weet dat veel mensen zo tegen de politiek aankijken. Heeft die kiezer in dit opzicht gelijk?
Er is ook een andere waarheid. Nederland is één van de prettigste, best bestuurde, meest welvarende en veiligste landen ter wereld. Ik baseer het op een recent rapport van de Verenigde Naties. Feit is tegelijkertijd dat veel mensen van deze waarheid niet op de hoogte zijn. Of ze willen het niet geloven. Zijn er dan geen problemen? Natuurlijk wel, en grote ook. De verkiezingen gaan over de vraag hoe we die problemen gaan aanpakken. Maar opvallend vind ik dat als je over de politiek begint, je vaak moeilijk toe komt aan de inhoud. Het deugt allemaal op voorhand niet. Zoals Maarten van Rossem ooit zei: de burger is boos.
Er waren ook veel goede gesprekken op de Varkensmarkt. Een man van 85 had als kind de Grote Depressie van de jaren dertig nog meegemaakt. Wat we nu meemaken is daarbij vergeleken maar kinderspel, zei hij. Hij had op de een of andere manier de behoefte om mij dat eens flink in te peperen. Maar goed, dacht ik, ik kan het ook niet helpen dat ik na de oorlog geboren ben. Ik werd ook veel bevraagd over het 'homo-standpunt' van de ChristenUnie. Die vragen kwamen met name van SGP-sympathisanten die overigens ook wel neigden naar de PVV. Waarmee ik overigens niet beweer dat álle SGP-sympathisanten neigen naar de PVV (de factcheckers zijn gewaarschuwd!). Verder herinner ik me een joodse man die wilde weten wat het ChristenUnie-standpunt is betreffende de rituele slacht. Dat overviel me een beetje. Op het laatst bevroeg iemand me over de massa-immigratie van allochtonen, wanneer die eindelijk eens een halt wordt toegeroepen. Ik zei dat die massale immigratie wel reuze meeviel, overeenkomstig de feiten. En ik zei dat onze koningin ook een allochtoon is. Maar dat geloofde hij niet.
Je zult maar politicus zijn. Je zult maar iets moeten zeggen over waar het heen moet met het vaderland.
De ChristenUnie-frisbees gingen er trouwens doorheen als koek en de grabbelton was een grote pleisterplaats voor kinderen. Dat dan weer wel. Het was al met al een paradoxaal, maar ook een leerzaam middagje.
Weet u nog niet wat u moet stemmen? Speciaal voor de zwevende kiezer organiseren de gezamenlijke lokale partijen in Amersfoort een verkiezingsdebat op 5 september. Meer weten? Kijk op: http://kiezeninamersfoort.wordpress.com .
Simon van der Meervoorzitter ChristenUnie Amersfoort N.B. Zie ook: http://www.lievevrouw.nl/programma/seizoen-20122013/gast-verkiezingsdebat-2012/201209052000