Redacteur: Eliatha van de Bruinhorst

De laatste tijd wordt als verklaring voor deze –toch vrij belangrijke- vraag gegeven dat Navalny te gevaarlijk werd voor Poetin. Aan deze bewering zitten echter wel wat haken en ogen. Navalny is namelijk helemaal niet zo populair onder de Russen. In een onderzoek uit januari 2021 uitgevoerd door Levada Center – een onafhankelijk onderzoeksinstituut in Rusland- blijkt dat 56 procent van de Russen Navalny´s acties afkeuren, tegenover 19 procent die er positief tegenover staan. Hieruit blijkt dat Navalny´s aanhang helemaal niet zo groot is als vaak wordt aangenomen. De dreiging van zijn oppositie is zodoende ook verwaarloosbaar voor Poetin, die volgens Levada nog steeds een waardering heeft van rond de 59 procent. Ter vergelijking: Biden heeft een waardering van 58 procent en Rutte staat zelfs op de 57 procent. De protesten die volgden op Navalny´s arrestatie kunnen beter verklaard worden met het veel bredere gevoel van onvrede dat al jarenlang in Rusland heerst: vooral de nieuwe generatie die geen andere leider kent dan Poetin wil nu wel eens verandering. Navalny was simpelweg de lont in het kruitvat.

Wat wil Poetin dan bereiken met deze omstreden veroordeling? Een aannemelijkere optie is dat Poetin deze veroordeling gewoon doorzet om zijn macht te tonen aan Rusland en het Westen. Deze veroordeling en alle heisa eromheen laten allemaal zien dat Poetin nog steeds een hoop kan maken in zijn eigen land. Een vergelijkbare casus kunnen we immers uit 2003 en de jaren daarop halen, toen Michail Chodorkovski werd gearresteerd en veroordeeld tot 8 celstraf jaar op grond van belastingontduiking, fraude en verduistering. Dat was ook een showproces, bedoeld om Poetins macht te bevestigen en de oligarchen op hun plaats te zetten en in het gareel te krijgen. Hetzelfde doet Poetin nu met Navalny: de president van Rusland wil zijn macht koste wat kost behouden, en probeert op deze wijze al zijn opponenten hun plek te laten kennen en te intimideren.

Deze veroordeling en alle heisa eromheen laten allemaal zien dat Poetin nog steeds een hoop kan maken in zijn eigen land.

Wat deze tactiek zal opleveren is nog maar zeer de vraag. Met het verstrijken van de jaren glipt de macht Poetin uit de vingers. De roep om zijn aftreden begint luider te klinken. Onderzoeken uitgevoerd door Levada Center in januari dit jaar laten zien dat 34 procent van de mensen in Rusland Poetins acties afkeuren: bijna een verdubbeling ten opzichte van 2018, waarin dit slechts 18 procent was. Deze protesten zullen naar mijn idee, net als de voorgaande, uitdoven. Hoe lang Poetin dit wil volhouden is echter een andere zaak. Andere dissidenten zullen de plek die Navalny achterlaat innemen, maar Poetin heeft niet het eeuwige leven. Voor Navalny een schrale troost.