Redacteur: Pieter-Jan de Jong

Vorige week heeft het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) laten weten te stoppen met beleggen in producenten van fossiele brandstoffen. ABP heeft daarin 15 miljard (3% van haar totale belegd vermogen) belegd en dat zal in 2023 verkocht zijn. Dit is een groot succes voor de strijd tegen klimaatverandering en mede op gang gezet door actieve ambtenaren die bij het ABP pensioen opbouwen en jonge actiegroepen. Op 25 juni 2021 hebben zij het pensioenfonds opgeroepen te stoppen met het financieren van de klimaatcrisis. Naast deze belangrijke actie en het daarmee behaald succes is er een tweede actie nodig die ook te maken heeft met pensioen, namelijk de indexatie daarvan of beter de niet-indexatie. In dit stuk betoog ik dat pensioenen geïndexeerd moeten worden., zal ik uitleggen waarom ik pleit voor indexatie van pensioenen.

Indexatie betekent het meestijgen van jouw pensioen met de inflatie. Al 10 jaar wordt het ingelegde pensioen niet geïndexeerd. Dat betekent dat geld dat jij maandelijks aan een pensioenfonds (als je daar lid van bent) betaalt niet met de inflatie meestijgt en dus elk jaar in waarde vermindert. Inflatie is namelijk de prijsstijging van goederen en diensten in Nederland. Het pensioen wordt door het pensioenfonds niet verhoogd met het inflatiepercentage omdat pensioenfondsen een te kleine spaarpot hebben. Dat is veroorzaakt door lage beurskoersen (vanwege de financiële crisis) en lage rente (bewust beleid van de ECB) waardoor zij met het door werknemers ingelegd vermogen niet het rendement halen dat zij nodig hebben om de pensioenen van huidige en toekomstige gepensioneerden uit te keren (dekkingsgraad).

Vroeger waren het wilde jaren in pensioenland. Toen bestond de eindloonregeling. Die worden niet meer gehanteerd omdat men tot het inzicht is gekomen dat de toenmalige hoge economische groei niet altijd door zou blijven gaan (obviously). De eindloonregeling is een paradijsje. De hoogte van je pensioen bij pensioengerechtigde leeftijd is dan afhankelijk van je laatst verdiende loon. Dit houdt in dat bij salarisverhogingen deze verhogingen met terugwerkende kracht doorberekend worden in het pensioen. Anders gezegd: de werkgever zal bij salarisverhogingen de daardoor ontstane pensioentekorten over het verleden aan dienen te vullen.

Dit soort pensioenen zijn nu niet te bedenken omdat deze (vanzelfsprekend) onbetaalbaar zijn. Momenteel hebben we (vaak) simpel gezegd premieregelingen. Dit betekent dat je elke maand premie inlegt die zal worden belegd. De werknemer je kiezen om het beleggen af te wachten dan wel een verzekering af te sluiten en te kiezen voor een gegarandeerd pensioenkapitaal of pensioenuitkering.

Met deze achtergrond begrijp je waarom het wrang voelt dat het ingelegd vermogen al 10 jaar niet waardevast is. De enige manier om later een pensioen te krijgen die straks de lasten op kan vangen is door meer te sparen of meer en langer te werken.¹ De financiële problemen worden naar de toekomst geschoven door te wachten met indexeren en niet te korten: de pensioenfondsen mogen pas indexeren als de dekkingsgraad boven de 110% is. Dit is al 10 jaar bezig. Een oplossing kan verlaging van de pensioenen zijn. Daar pleitte de president van De Nederlandsche Bank in 2019 al voor.² Maar dit ligt echter gevoelig bij gepensioneerden. Die willen niet minder pensioen krijgen. Het is echter de vraag of het dan solidair met jongeren is om maar geen maatregelen te nemen.

Daar komt bij dat jongeren het al lastig genoeg hebben in het huidige stelsel met een toenemend aantal gepensioneerden (babyboom) en meer mensen die niet in loondienst komen³ en daardoor geen pensioen opbouwen bij een pensioenfonds. Voor dit alles is (gelukkig) het pensioenakkoord gesloten. Dit nieuwe stelsel zorgt voor een individuelere benadering en de regels om te indexeren en pensioenen te korten worden versoepeld. Los van de vraag of de pensioenfondsen ook daadwerkelijk kan indexeren⁴ is dit nieuwe stelsel helaas uitgesteld. De transitie begint nu pas op 1 januari 2023 en moet uiterlijk 2027 voltooid zijn. Dat betekent nog een jaar geen indexatie van het pensioen en nog een keer de problemen voor je uit schuiven met hoop op betere tijden. Bovendien worden de pensioenen met deze stelselwijziging een stuk onzekerder nu deze (deels) afhankelijk wordt gemaakt van het beleggingsresultaat.

Wat mij betreft kan je (jongere) werkenden dit niet aandoen. Pak de problemen aan. Zorg voor (inhaal)indexatie, schuif de problemen niet vooruit en wacht niet tot het moment dat we weer in de gouden eeuw van de eindloonregeling leven.

Reageren? Mail naar perspex@perspectief.nu of laat een reactie achter op onze sociale media.