Het klimaat is een van de topprioriteiten van het nieuwe Europese parlement en de Europese commissie. Binnen honderd dagen na zijn aanstelling moet Frans Timmermans met een Green Deal komen. Deze Green Deal  is een alomvattend klimaatplan, wat moet leiden tot een klimaatneutraal Europa in 2050. Hoe gaat Timmermans dat doen? Immers, zowel inhoudelijk als financieel staat hij voor een grote uitdaging.

De Green Deal houdt bijvoorbeeld in dat er concrete voorstellen moeten komen voor verlaging van broeikasgassen, verbetering van biodiversiteit en circulaire economie. Zo wil Timmermans veel nieuwe bossen aanplanten, inzetten op meer duurzame landbouw en groenere steden. Een mooi streven, waarbij de grote vraag is hoe hij dit voor elkaar gaat krijgen. Een transitie in de landbouw bijvoorbeeld betekent extensivering, en dat gaat geld kosten. Hoe gaat Timmermans dat betalen? Nederland, Duitsland, Denemarken, Oostenrijk en Zweden hebben namelijk aangegeven dat de Europese begroting 1% van het BNP moet blijven (in plaats van de door de Europese commissie voorgestelde verhoging van 1,11%).

Sommige maatregelen kosten geen geld, maar leveren geld op. Zoals een CO2-grensbelasting op de import en export van producten. Ook  komt er (mogelijk) een korting op de gratis rechten die vliegmaatschappijen nu ontvangen onder het Europese emissie handelssysteem (ETS). Een mooi begin. Maar Timmermans wil meer. Hij wil namelijk een Just Transition Fund om lidstaten te  compenseren die nu nog sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Zoals bijvoorbeeld Polen, waar veel mensen in kolenmijnen werken. Ook wil hij een fonds van 1 biljoen euro voor investeringen in alle economische sectoren. De grote vraag zal zijn hoe hij dit fonds gaat vullen zolang er geen overeenstemming is over de Europese begroting.

Dat er actie nodig is om  klimaatverandering tegen te gaan is duidelijk. De vraag is of het nodig is dat de lidstaten meer geld gaan afdragen, of dat de bestaande financiële middelen effectiever ingezet kunnen worden. Een klimaatneutraal Europa in 2050 bereiken we immers alleen als alle sectoren meedoen. Waarom niet alle bestaande budgetten voorzien van ‘groene’ randvoorwaarden? Dit zorgt ervoor dat ‘klimaatneutraliteit’ de basis is van alle nieuwe voorstellen en voorkomt dat ‘klimaatneutraal’ als een apart spoor wordt gezien. Wanneer alle bestaande budgetten en fondsen ‘vergroend’ worden kan Timmermans voortvarend aan de slag. En dat is hard nodig want de klimaatverandering wacht niet op de Europese begrotingsdiscussie.

Anja Haga is kandidaat Europarlementariër, werkt bij Staatsbosbeheer en leeft plasticvrij.

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column van één van onze columnisten. Vorige week schreef Bas de Groot de column 'Geen partijstandpunt homohuwelijk'. Tot volgende week!